Bir Taraf Lehine Usuli Kazanılmış Hak Doğmadıkça Hakimin Verdiği Ara Karardan Rücu Edebileceği
T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
E. 1978/5187
K. 1978/8485
T. 27.6.1978
• YETKİ İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN ARA KARAR ( Mahkemenin Bundan Rücu Edebileceği )
• ARA KARARLAR ( Bir Taraf Lehine Usuli Kazanılmış Hak Doğmadıkça Hakimin Verdiği Ara Karardan Rücu Edebileceği )
• USULİ KAZANILMIŞ HAK ( Ara Karardan Rücu Edebilmenin İstisnasını Teşkil Etmesi )
• RÜCU EDİLEMEYECEK ARA KARARLAR ( Ara Kararla Bir Taraf Lehine Usuli Kazanılmış Hak Doğmuş Olması )
1086/m.9,23
ÖZET : Yanlar lehine kazanılmış hak doğurmadığından yetki itirazının reddi ara kararından mahkemece dönülebilir.
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine ilişkin hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay İç Yönetmeliğinin 16. ve Dairenin 5.1.1978 günlü ilke kararının 7. maddesi gereğince öncelikle yapılan inceleme sonunda dosya incelendi gereği konuşuldu:
KARAR : Türk Hukuk uygulamasında yer alan deyimi ile ara kararları, yargılamaya son vermeyen, bilakis onu yürütmeye, ilerletmeye yarayan kararlardır. Örneğin; görev, yetki itirazlarının reddine, bir delilin kabule şayan bulunup bulunmadığına, zamanaşımı savunmasının reddine ilişkin kararlar bu niteliktedir. Bütün bu kararların ortak niteliği, hakimin bu ara kararları ile işten elini çekmeyip, davaya devam etmesidir. O halde mahkeme, işten el çekmesine müncer olmayan bir ara karariyle, belli bir olayı halledip, bilahare bu kararında hukuki bir hata yaptığını anlarsa, bundan rücu ile yerine hukuka uygun olan yeni bir karar ikame edebilir. Bu kuralın tek istisnası, verilen ara kararının taraflarından biri yararına kazanılmış hak doğurması halidir. Diğer bir söyleyişle bir ara karariyle taraflardan biri yararına usuli kazanılmış hak doğmuş ise, mahkemenin artık bu ara kararından dönmesine yasal olanak yoktur. Örneğin; bir Yargıtay bozma ilamına uyulmasına; ispat yükü kendisine düşen, takdiri delillerle iddiasını gerçeğe yakın bir şekilde ispat etmiş ve fakat hakime tam bir kanaat vermemiş olan tarafa Usulün 356. maddesi hükmünce hakim tarafından re`sen and yöneltilmesine; hakimin taraflardan birine kesin mehil verilmesine ilişkin ara kararları bu nitelikte olup bunlardan rücu caiz değildir. ( Kuru - Hukuk Muhakemeleri Usulü - 1974 - Say. 491, 517 ) ( Kuru-Seçkin Armağanı 396 vd. ) ( Necip Bilge/Ergun Önen Medeni Yargılama Hukuku Dersleri - 1978 Say. 2828 vd. ) ( İ. Postacıoğlu-Medeni Usul Hukuk Dersleri - 1975 - Sh. 504 ) ( S. Ş. Ansay Hukuk Yargılama Usulleri 1957 - Sh. 145 ).
O halde mahkemenin yukarıda anılan kural uyarınca yetki itirazının reddine ilişkin ara kararından rücu etmesi mümkündür ve davayı yetki yönünden reddetmiş bulunması doğrudur ve hüküm onanmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın gösterilen nedenlerle ONANMASINA, 27.6.1978 gününde oybirliğiyle karar verildi.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
E. 1978/5187
K. 1978/8485
T. 27.6.1978
• YETKİ İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN ARA KARAR ( Mahkemenin Bundan Rücu Edebileceği )
• ARA KARARLAR ( Bir Taraf Lehine Usuli Kazanılmış Hak Doğmadıkça Hakimin Verdiği Ara Karardan Rücu Edebileceği )
• USULİ KAZANILMIŞ HAK ( Ara Karardan Rücu Edebilmenin İstisnasını Teşkil Etmesi )
• RÜCU EDİLEMEYECEK ARA KARARLAR ( Ara Kararla Bir Taraf Lehine Usuli Kazanılmış Hak Doğmuş Olması )
1086/m.9,23
ÖZET : Yanlar lehine kazanılmış hak doğurmadığından yetki itirazının reddi ara kararından mahkemece dönülebilir.
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine ilişkin hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay İç Yönetmeliğinin 16. ve Dairenin 5.1.1978 günlü ilke kararının 7. maddesi gereğince öncelikle yapılan inceleme sonunda dosya incelendi gereği konuşuldu:
KARAR : Türk Hukuk uygulamasında yer alan deyimi ile ara kararları, yargılamaya son vermeyen, bilakis onu yürütmeye, ilerletmeye yarayan kararlardır. Örneğin; görev, yetki itirazlarının reddine, bir delilin kabule şayan bulunup bulunmadığına, zamanaşımı savunmasının reddine ilişkin kararlar bu niteliktedir. Bütün bu kararların ortak niteliği, hakimin bu ara kararları ile işten elini çekmeyip, davaya devam etmesidir. O halde mahkeme, işten el çekmesine müncer olmayan bir ara karariyle, belli bir olayı halledip, bilahare bu kararında hukuki bir hata yaptığını anlarsa, bundan rücu ile yerine hukuka uygun olan yeni bir karar ikame edebilir. Bu kuralın tek istisnası, verilen ara kararının taraflarından biri yararına kazanılmış hak doğurması halidir. Diğer bir söyleyişle bir ara karariyle taraflardan biri yararına usuli kazanılmış hak doğmuş ise, mahkemenin artık bu ara kararından dönmesine yasal olanak yoktur. Örneğin; bir Yargıtay bozma ilamına uyulmasına; ispat yükü kendisine düşen, takdiri delillerle iddiasını gerçeğe yakın bir şekilde ispat etmiş ve fakat hakime tam bir kanaat vermemiş olan tarafa Usulün 356. maddesi hükmünce hakim tarafından re`sen and yöneltilmesine; hakimin taraflardan birine kesin mehil verilmesine ilişkin ara kararları bu nitelikte olup bunlardan rücu caiz değildir. ( Kuru - Hukuk Muhakemeleri Usulü - 1974 - Say. 491, 517 ) ( Kuru-Seçkin Armağanı 396 vd. ) ( Necip Bilge/Ergun Önen Medeni Yargılama Hukuku Dersleri - 1978 Say. 2828 vd. ) ( İ. Postacıoğlu-Medeni Usul Hukuk Dersleri - 1975 - Sh. 504 ) ( S. Ş. Ansay Hukuk Yargılama Usulleri 1957 - Sh. 145 ).
O halde mahkemenin yukarıda anılan kural uyarınca yetki itirazının reddine ilişkin ara kararından rücu etmesi mümkündür ve davayı yetki yönünden reddetmiş bulunması doğrudur ve hüküm onanmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın gösterilen nedenlerle ONANMASINA, 27.6.1978 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Allah razı olsun.
YanıtlaSil